رضا صادقیان، عضو بخش تحلیلی انصاف نیوز در یادداشتی نوشت:
علل بروز ناترازی در حوزه تامین برق به صورت بسیار خاص و در سایر مسائل به صورت عام ریشه در تصمیم‌های غیر عقلانی، پر هزینه، ناکارآمد، تکیه به اطلاعات نادرست و تکرار کارهای بیهوده دارد.
اول: ابتدا حکایت وزیر نیرو را بیان می‌کنیم. او نفر اول وزارتخانه‌ای پر حاشیه است. از روز اول تشکیل دولت چهاردهم و براساس گزارش‌های همین وزاتخانه قرار بود در فصل زمستان مازوت سوزانده نشود. با توجه به سخنان رئیس دولت درباره اینکه «فکر می‌کردیم با دو ساعت خاموشی نیازی به سوزاندن مازوت نیست، اما اطلاعات اشتباه بود.»
حکایت بسیار تلخ است. وقتی آن وزاتخانه بزرگ نتواند با توجه به میزان تولید برق و مصرف آن به اندازه دو خط کوتاه و خوانا به رئیس دولت مملکت گزارش دقیق بدهد، یعنی در اداره امور جاری و پیش بینی شرایط در آینده برق ناتوان است. به عبارتی شخص وزیر نیز اطلاع دقیقی از وضعیت کشور و تولید مصرف برق ندارد. یعنی در روز روشن مجموعه‌ای در داخل دولت به دلیل مشخص و نامشخص در حال ارایه اطلاعات غلط به شخص اول اجرایی کشور بوده تا به مردم وعده سراسر نادرست بدهند.
دوم: در تاریخ 4 بهمن‌ماه سال 1403، یعنی 4 ماه پیش شخص وزیر گفت: تابستان 1404 دیگر قطعی برق نداریم. الان مشخص است آن سخن نادرست و به دیوار واقعیت برخورد کرده است. مانند پاسخ‌های وزیر به سوالات مقام رهبری که مشخصا دادن اطلاعات غلط بود. وزیر مدعی بود ناترازی را رفع خواهند کرد، در صورتی که تا به امروز چنین نشده و احتمالا طی 5 سال آینده نیز وضعیت ناترازی‌ها مرتفع نگردد.
سوال اینجاست: وزیر نیرو براساس کدام آمار خبر از رفع ناترازی به شخص اول کشور داد؟ براساس کدامین اطلاعات درست و سنجش شده به رئیس دولت گفته بود در زمستان با دو ساعت خاموشی نیازی به مازوت سوزی و آلوده کردن هوا نیست؟ دقیقا تصویری که از شرایط ناترازی نزد وزیر نیرو وجود دارد چگونه است؟ آیا شباهت بسیاری با ارایه آمار و اطلاعات غلط این وازرتخانه دارد و یا اینکه به واقعیت‌های تامین کسری برق نزدیکتر است؟ خلاصه آنکه جا دارد از شخص وزیر نیرو سوال شود: چرا این روزها برق قطع می‌شود؟ چرا ناترازی حل نشد؟ چرا قول دادید و تا این لحظه آن قول به عمل تبدیل نشده است؟
سوم: فایل آمار “سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره‌وری انرژی برق” درباره «متقاضیان دارای قرارداد احداث نیروگاه تجدید پذیر» جالب توجه است. بیش از 450 شرکت متعلق بخش خصوصی و دولتی، شهرداری‌ها و شهرک‌های صنعتی دارای مجوز احداث نیروگاه هستند.
تعداد کلی این متقاضیان جالب توجه است، براساس آمار مندرج در همین گزارش و در صورت نصب و راه‌اندازی تجهیزات نیروگاه‌ها بیش از 2500 مگاوات برق به ظرفیت تولید برق کشور افزوده خواهد شد. در نظر داشتن چنین آماری با توجه به کسری انرژی برق بسیار ناچیز است. کسری 17 هزار مگاوات برق کشور با چنین شیوه‌ای کاهش نخواهد یافت. به صورت خیلی مشخص و به دلیل پرداخت یارانه‌های نجومی به نیروگاه‌های برق، تا کنون میل چندانی برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی نبوده است.
آمارها گواه این مدعاست. براساس آمار وزارت نیرو و تا پایان سال 1403 کمتر از 870 مگاوات انرژی پاک تولید شده است. آنگونه که وزارت نیرو مدعی است، این آمار تا سال 1399 کمتر از 200 مگاوات است! به عبارتی آن سازمان بزرگ و عریض به دلایل مختلف میل چندانی برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی نداشته و در عمل سیاست‌گذاری مناسبی از سوی وزیران و مدیران ارشد وجود خارجی نداشته است. جای بسی تاسف است، در کشوری که 300 روز از سال دارای هوای آفتابی و مناسب جهت بهره‌برداری از انرژی پاک است مسئولان امر تازه به فکر احداث نیروگاه‌های خورشیدی افتاده‌اند.
چهارم: مهمترین عامل برای عبور از وضعیت ناترازی امروز، فرهنگ سازی در جهت مدیریت مصرف برق است. چند سال پیش در میان برنامه‌های تلویزیونی وزارت نیرو با پخش شخصیت “بابا برقی” تلاش‌های بسیار خوبی برای مدیریت مصرف انجام داد. متاسفانه این رویه به دست فراموشی سپرده شد و در عمل نسل جوان‌تر تصوری از صرفه جویی و مدیریت مصرف انرژی ندارد. وقت آن رسیده که صدا و سیما و سایر رسانه‌ها به اندازه توانایی خودشان در این حوزه گام بردارند. حل ناترازی برق چنین آسان و طی یک و یا دو سال آینده مرتفع نخواهد شد.
پنج: هر کالای ارزان، با تقاضای مازاد از سوی مصرف کنندگان روبرو می‌شود. سیاست‌های کنترلی و قطع برق و یا سایر انرژی‌ها در کوتاه مدت و امروز را به فردا رساندن نسبتا خوشایند است، در صورتی که بدون اصلاح این اقدامات برای همیشه حامل دستاورد نخواهند بود. براساس گزارش بسیار خوب وزیر نیرو، حمید چیتچیان در دولت اول حسن روحانی، قیمت برق در کشورمان ارزان است و یکی از دلایلی که مصرف کننده نهایی فرصت مدیریت برق را ندارد، ارزان بودن این محصول گرانمایه است.
براساس گزارش‌ها سالیانه 150 میلیارد دلار یارانه به حامل‌های سوخت، برق، گاز و آب به تمام شهروندان پرداخت می‌گردد. مهمتر آنکه هر چه میزان مصرف حامل‌های انرژی توسط شهروندان بالاتر باشد، میزان دریافت یارانه آنها بیش از سایر دهک‌ها است. بنابراین هیچ راهی وجود ندارد مگر اصلاح قیمت انرژی به صورت گام به گام و پرهیز از شوک درمانی که هیچ وقت نتیجه مطلوب به همراه نداشته است.
انتهای پیام
