ورق آجدار (Checker Plate) که در صنعت با عنوان ورق شطرنجی هم شناخته می‌شود، محصولی است که دارای یک سری برآمدگی یا آج بر روی سطح خود می‌باشد. هدف از این برآمدگی ها، افزایش اصطکاک سطح و جلوگیری از لغزش افراد و اشیاء بر روی این صفحات است. شیت های آجدار دارای انواع متعددی هستند که بر اساس شکل ظاهری، روش ساخت و جنس دسته بندی می‌شوند. صفحات فولادی و گالوانیزه که همیشه جزء پرکاربردترین مقاطع محسوب می‌شوند، دو مورد از رایج ترین صفحات مورد استفاده برای تولید ورق شطرنجی هستند. ورق های آجدار ساخته شده با فولاد و گالوانیزه، در بسیاری از ویژگی ها مانند ایجاد اصطکاک، مقاومت و استحکام، با هم شباهت دارند. اما در برخی مشخصات با یکدیگر تفاوت داشته و خواص گوناگونی ارائه می‌دهند. همین تفاوت ها، دلیل اختلاف قیمت ورق آجدار گالوانیزه با فولادی است. با ما همراه باشید.
شباهت ورق های آجدار فولادی و گالوانیزه
صفحات گالوانیزه و فولادی هر دو از صفحات پرکاربرد در صنایع و ساخت و ساز محسوب می‌شوند. در همین راستا، برای تولید نوعِ آجدار این صفحات نیز از همین صفحات استفاده می‌شود. از آن جایی که ورق گالوانیزه یک محصول ثانویه ورق سیاه فولادی است، در بسیاری از ویژگی های پایه با هم مشابه اند. این موضوع در ورق های آجداری که با جنس فولاد و گالوانیزه ساخته می‌شوند هم کاملا قابل مشاهده است. به طور کلی، برخی از مهمترین شباهت های شیت های آجدار گالوانیزه و فولادی، به شرح ذیل می‌باشند:
- مقاومت و استحکام بالا: ورق های فولادی در گریدهای مختلف، دارای استحکام و مقاومت بالایی نسبت به ضربه، نیروهای کششی و فشاری هستند. به همین دلیل، ورق آجدار فولادی هم استحکام بالایی ارائه می‌دهد. به‌خصوص اگر این صفحات با روش فابریک تولید شده باشند. از سوی دیگر، شیت های آجدار گالوانیزه هم که خود از گالوانیزاسیون پلیت های آجدار فولادی تولید می‌شوند، خاصیت مقاومت و استحکم را به خوبی حفظ می‌کنند.
- اصطکاک مناسب: پلیت های آجدار گالوانیزه و فولادی، هر دو دارای اصطکاک مناسب و خاصیت ضد لغزش هستند. البته روش تولید این ورق ها یعنی پرسی یا فابریک بودن و شکل ظاهری آج های به کار رفته بر سطح آن ها هم تاثیر زیادی بر میزان اصطاک و مقاومت در برابر لغزش دارد.
- انعطاف پذیری بالا: هر دو نوع ورق های گالوانیزه و فولادی، دارای انعطاف پذیری مناسبی بوده و امکان تغییر شکل آن ها وجود دارد. بنابراین فرم پذیری خوبی داشته و امکان استفاده از آن‌ها جهت طراحی سازه و طرح های پیچیده، فراهم است. البته در این خاصیت هم نوع ورق فولادی پایه تاثیر دارد.
- جوشکاری مناسب: اکثر گریدهای ورق فولادی و گالوانیزه، خاصیت جوش پذیری مناسبی دارند. بنابراین ورق آجدار تولیدی از آن‌ها هم این خاصیت را ارائه می‌دهد.
تفاوت ورق های آجدار گالوانیزه با انواع فولادی
پلیت های آجدار تولید شده از گالوانیزه و فولاد، علیرغم شباهت های فراوان، تفاوت هایی هم دارند. این تفاوت‌ها عمدتا از تفاوت ورق پایه مورد استفاده برای ساخت آن ها یعنی ورق گالوانیزه و فولادی ناشی می‌شوند. شیت‌های گالوانیزه محصولی ثانویه از ورق فولادی هستند که تحت فرایند گالوانیزاسیون تولید می‌شوند. در این فرایند، با قرار گرفتن لایه ای از فلز روی بر سطح ورق فولادی، بسیاری از خواص آن از جمله مقاومت در برابر رطوبت و خوردگی، بهبود می‌یابد. تعدادی از رایج ترین وجوه تفاوت ورق آجدار فولادی و گالوانیزه، شامل موارد زیر است.
مقاومت در برابر رطوبت
صفحات آجداری که از ورق های گالوانیزه ساخته شده اند، مقاومت بالایی در برابر رطوبت و شرایط آب و هوایی دارند. زیرا پوشش گالوانیزه از زنگ زدن ورق در چنین شرایطی جلوگیری می‌کند. در حالی که فولاد به تنهایی مقاومت زیادی در برابر رطوبت و آب ندارد. به همین خاطر، اگر پلیت های آجدار فولادی برای مدت زیادی در مکان های مرطوب یا خیس بمانند، زنگ زده و دچار آسیب دیدگی می‌شوند.
مقاومت در برابر خوردگی از تفاوت های ورق آجدار فولادی و گالوانیزه
شیت های آجدار گالوانیزه علاوه بر مقاومت بالا در برابر رطوبت، در مکان هایی هم که امکان تماس با مواد خورنده وجود دارد، عملکرد مناسبی ارائه می‌دهند. این در حالی است که ورق های آجدار فولادی نسبت به نوع گالوانیزه مقاومت ناچیزی در برابر مواد خورنده دارند. بنابراین در صورت استفاده در چنین مکان‌هایی، به تدریج خورده شده و آسیب می‌بینند.
قیمت ورق های آجدار
ورق آجدار فولادی نسبت به نوع گالوانیزه، با قیمت پایین‌تری به فروش می‌رسد. زیرا استفاده از فلز Zn و اجرای عملیات گالوانیزاسیون، هزینه های خود را دارد که به قیمت نهایی پلیت های آجدار گالوانیزه افزوده می‌افزاید.
صفحات آجدار را گالوانیزه بخریم یا فولادی؟
مقایسه شباهت و تفاوت های ورق های آجدار گالوانیزه و فولادی، نشان می‌دهد که انواع گالوانیزه در بسیاری از ویژگی ها عملکرد بهتری ارائه می‌دهند. اما نسبت به نمونه‌های فولادی، قیمت بالاتری هم دارند. به عبارت دیگر، قیمت ورق آجدار فولادی، پایین تر از محصولات روی اندود است. بنابراین نوع کاربرد و مکان استفاده از شیت های آجدار، تا حد زیادی در تعیین نوع مناسب تاثیرگذار است. در صورتی که این ورق ها قرار است در مکان هایی مرطوب، خورنده یا در معرض تغییرات آب و هوایی استفاده شود، انواع گالوانیزه گزینه مناسب تری خواهد بود. اما اگر محصول برای مکانی داخلی و بدون حضور شرایط مذکور مورد نیاز باشد، نوعِ فولادی، خواصی مشابه با قیمتی ارزان‌تر فراهم می‌کنند.
