ترس از ازدواج یا گاموفوبیا ترس از تعهدی است که فرد را از لذت بردن روابط معنادار و آیندهدار منع میکند. جدایی دردناک، طلاق یا تنها ماندن در دوران کودکی یا بزرگسالی باعث میشوند که فرد از متعهد شدن به کسی که دوستش دارد بترسد. روان درمانی یا گفتار درمانی میتواند به حل مشکل ترسهای غیرعادی از تعهد و ازدواج کمک کند. در ادامه این مطلب از دکترتو با ما باشید تا با ترس از ازدواج، علائم، علت و راهکارهای درمان گاموفوبیا بیشتر آشنا شوید. اگر مشکلات روحی و روانی مانع از ازدواج شما شده بهتر است در این باره با روانشناس یا روانپزشک مشورت نمایید. شما میتوانید از خدمات نوبتدهی دکترتو برای دریافت وقت حضوری و خدمات آنلاین برای مشاوره متنی و تلفنی استفاده کنید.
ترس از ازدواج یا گاموفوبیا چیست؟
گاموفوبیا یا ترس از ازدواج، نوعی اختلال روانشناختی است که با ترس غیرمعقول و دائمی از ارتباط عاطفی و تعهد در روابط صمیمی مشخص میشود. این افراد معمولا ترس شدیدی از تعهد در روابط عاطفی و جنسی دارند و اغلب از ایجاد روابط صمیمی اجتناب میکنند یا سریعا چنین روابطی را قطع میکنند. آنها همچنین نگرانی زیادی در مورد طلاق، ترک شدن یا آسیب دیدن در روابط دارند و در موقعیتهای نزدیک شدن و تعهد، احساس ناراحتی شدیدی میکنند.
ین افراد اغلب تمایلی به ازدواج یا داشتن روابط طولانیمدت ندارند. ریشه این اختلال میتواند در تجربیات منفی قبلی، نگرش منفی نسبت به ازدواج یا روابط، یا ترس از از دست دادن استقلال و آزادی باشد. درمانهای مختلفی مانند درمان شناختی-رفتاری برای گاموفوبیا موثر هستند تا با این ترسها مقابله کنند.
علائم گاموفوبیا
علائم گاموفوبیا یا ترس از ازدواج عبارتند از:
نوع نشانه | توضیحات |
---|---|
ترس شدید و غیرمنطقی از تعهد در روابط عاطفی و جنسی | افراد مبتلا به گاموفوبیا، ترس و اضطراب شدیدی نسبت به هر گونه تعهد و نزدیکی در روابط صمیمانه دارند. این ترس معمولا غیرمنطقی و غیر متناسب با واقعیت است. |
اجتناب از ایجاد روابط صمیمی | این افراد اغلب از ایجاد روابط عاطفی نزدیک اجتناب میکنند یا بلافاصله چنین روابطی را قطع میکنند و ترجیح میدهند تا روابط سطحی و بدون تعهد داشته باشند. |
نگرانی زیاد در مورد طلاق و ترک شدن | افراد مبتلا به گاموفوبیا، نگرانی شدیدی در مورد امکان طلاق، ترک شدن یا آسیب دیدن در روابط خود دارند. نگرانیهایی که اغلب غیرمنطقی و فراتر از واقعیت هستند. |
احساس ناراحتی در موقعیتهای نزدیک و تعهد | این افراد هنگام مواجهه با موقعیتهایی که نیاز به نزدیکی و تعهد دارد، احساس ناراحتی و اضطراب شدیدی میکنند. |
عدم تمایل به ازدواج یا روابط طولانیمدت | به دلیل ترس از تعهد، افراد مبتلا به گاموفوبیا اغلب تمایلی به ازدواج یا داشتن روابط طولانیمدت ندارند. |
افراد مبتلا به گاموفوبیا، زمانی که به تعهد به دیگری فکر میکنند، احتمالا علائم و نشانههای فیزیکی زیر را تجربه میکنند:
- لرز
- سرگیجه
- تعریق بیش از حد
- تپش قلب
- حالت تهوع
- تنگی نفس
- لرز
- ناراحتی معده
علت گاموفوبیا
علت اصلی گاموفوبیا یا ترس از ازدواج معمولا ترکیبی از عوامل مختلف است که عبارتند از:
- تجربیات منفی قبلی: افرادی که در گذشته تجربیات منفی در روابط خود داشتهاند، مانند طلاق، خیانت زناشویی یا سو رفتار، ممکن است دچار ترس از ورود به روابط تعهدآور شوند.
- نگرش منفی نسبت به ازدواج یا روابط: باورها و نگرش منفی در مورد ازدواج و روابط عاطفی، مانند اعتقاد به اینکه ازدواج منجر به از دست دادن آزادی و استقلال میشود، میتواند منجر به گاموفوبیا شود.
- ترس از از دست دادن استقلال و آزادی: برخی افراد ممکن است ترس از دست دادن استقلال، آزادی و کنترل بر زندگی خود را داشته باشند و به همین دلیل از ایجاد روابط تعهدآمیز اجتناب کنند.
- عوامل خانوادگی و محیطی: محیط خانوادگی و اجتماعی فرد، مانند مشاهده مشکلات والدین در ازدواج یا گفتگوهای منفی در مورد ازدواج، ممکن است در ایجاد نگرش منفی به روابط تاثیرگذار باشد.
- اختلالات روانشناختی: گاموفوبیا گاهی با اختلالات اضطرابی یا افسردگی همراه است.
تشخیص گاموفوبیا
افرادی که ترس از ازدواج دارند، نشانههایی از خود بروز میدهند که با توجه به آنها میتوان به وجود این مشکل در فرد پی برد. نشانهها و معیارهای اصلی برای تشخیص گاموفوبیا یا ترس از ازدواج عبارتند از:
- ترس و اضطراب شدید از ورود به روابط تعهد آمیز و ازدواج
- فرد به طور مداوم از ورود به روابط عاطفی یا ازدواج خودداری میکند.
- فرد باورهای منفی و غیرواقعبینانه ای در مورد ازدواج دارد، مانند اینکه ازدواج به از دست دادن آزادی منجر میشود که این باورها باعث میشود که فرد از ازدواج اجتناب کند.
- ترس از ازدواج باعث میشود که فرد در سایر جنبههای زندگی خود مانند کار، روابط اجتماعی و … نیز با مشکل مواجه شود.
تست ترس از ازدواج
برای انجام تست ترس از ازدواج (گاموفوبیا)، میتوانید از پرسشنامههای استاندارد استفاده کنید. یکی از پرسشنامههای رایج در این زمینه، پرسشنامه ترس از تعهد (Commitment Anxiety Scale) است که شامل سوالاتی است که میزان ترس و اضطراب فرد را در مورد تعهد و ورود به روابط عاطفی مشخص میکنند. برخی از سوالات این پرسشنامه عبارتند از:
- آیا فکر کردن به ورود به یک رابطه عاطفی تعهدآمیز باعث ایجاد اضطراب در شما میشود؟
- آیا از این میترسید که اگر وارد یک رابطه عاطفی شوید، آزادی و استقلال خود را از دست بدهید؟
- آیا ترجیح میدهید روابط خود را در سطح سطحی و غیرتعهدآمیز نگه دارید؟
- آیا فکر کردن به اینکه برای همیشه با یک نفر باشید، باعث ایجاد اضطراب در شما میشود؟
- آیا از درگیر شدن در روابط عاطفی جدی اجتناب میکنید؟
پاسخهای فرد به این سوالات میتواند میزان ترس از ازدواج و تعهد را نشان دهد. نمره بالا در این پرسشنامه، نشاندهنده وجود گاموفوبیا یا ترس از ازدواج در فرد است.
درمان گاموفوبیا
درمان ترس از ازدواج شامل رویکردهای درمانی مختلفی میشود که عبارتند از:
۱. خانواده درمانی
رویکرد خانواده درمانی بر تعامل و الگوهای ارتباطی در درون خانواده متمرکز است و هدف، شناسایی و تغییر الگوهای ناکارآمد است که ممکن است به پیدایش و تداوم گاموفوبیا کمک کرده باشند. به عنوان مثال، بررسی نقش والدین یا سایر اعضای خانواده در شکلگیری این ترس میتواند راهگشا باشد.
در خانواده درمانی، به بررسی تاثیر تجربیات و الگوهای نسلهای قبل بر فرد پرداخته میشود تا فرد بتواند ریشههای خانوادگی ترس از ازدواج را شناسایی کند. سپس با تغییر الگوهای ناکارآمد در خانواده، زمینههای درمان گاموفوبیا فراهم میشود.
۲. دارو درمانی
در این رویکرد، داروهای روانپزشکی برای کاهش علائم ترس و اضطراب مربوط به ازدواج استفاده میشوند مانند آلپرازولام و کلونازپام که اثرات آرامبخشی داشته و به کاهش اضطراب و ترس مربوط به ازدواج کمک میکنند. داروهایی مانند سیتالوپرام، پاروکستین و فلوکستین نیز میتوانند به کاهش علائم اضطرابی و افسردگی مرتبط با ترس از ازدواج کمک کنند. بتابلوکرها مانند پروپرانولول میتوانند علائم جسمی اضطراب مانند تپش قلب، لرزش و تعریق را کاهش دهند.
۳. مواجهه درمانی
مواجهه درمانی بر اساس اصول رفتاردرمانی شناختی عمل میکند و هدف آن کاهش ترس و اضطراب فرد در مواجهه با موقعیتهای مرتبط با ازدواج است. در مواجهه درمانی، فرد مبتلا به گاموفوبیا به طور تدریجی و منظم با موقعیتهای ترسآور مرتبط با ازدواج مواجه میشود مانند صحبت کردن در مورد ازدواج، فکر کردن به آینده و داشتن روابط صمیمی با جنس مخالف. مواجهه ممکن است در محیط درمانی و تحت نظارت درمانگر انجام شود یا در محیط زندگی فرد در قالب تکالیف خانگی صورت گیرد.
هدف اصلی مواجهه درمانی، کاهش پاسخهای اضطرابی و ترسناک فرد در طول زمان و افزایش توانایی او در مواجهه با موقعیتهای مرتبط با ازدواج است. از طریق این روش درمانی، فرد با مواجهه تدریجی و مداوم با موقعیتهای ترسآور، میآموزد که این موقعیتها به طور طبیعی و به تدریج کمخطر هستند و نیازی به واکنشهای اضطرابی شدید نیست.
۴. درمان رفتاری شناختی
درمان رفتاری-شناختی (CBT) یکی از موثرترین رویکردهای درمانی برای ترس از ازدواج (گاموفوبیا) است که بر این اصل کار میکند که افکار، احساسات و رفتارهای فرد با یکدیگر در تعامل هستند و میتوانند بر یکدیگر تاثیر بگذارند. در درمان گاموفوبیا با استفاده از CBT، درمانگر به طور همزمان روی این سه مولفه کار میکند:
- شناسایی و اصلاح افکار منفی، غیرمنطقی و وابسته به ازدواج که باعث ایجاد ترس و اضطراب در فرد میشوند.
- کاهش واکنشهای هیجانی شدید مانند اضطراب و ترس در مواجهه با موضوعات مرتبط با ازدواج.
- تغییر رفتارهای اجتنابی و کمک به فرد برای مواجهه تدریجی با موقعیتهای ترسآور.
درمان گاموفوبیا چقدر طول میکشد؟
گاموفوبیا نوعی ترس درونی و ذهنی از شروع یک رابطه صمیمی یا متعهد ماندن طولانی مدت نسبت به یک نفر است که با رویکردهای روانشناختی قابل درمان است. درمان ترس از ازدواج با استفاده از رویکرد درمان رفتاری-شناختی (CBT) معمولا ۱۲ تا ۲۰ جلسه طول میکشد. اما طول دوره درمان میتواند متفاوت باشد و بستگی به چند عامل دارد:
- شدت ترس و سابقه ترس فرد از ازدواج
- همکاری و مشارکت بیمار با درمانگر
- استفاده از سایر درمانهای مکمل
عوارض گاموفوبیا
ترس از ازدواج میتواند عوارض متعددی را به همراه داشته باشد که عبارتند از:
- مانع ایجاد و حفظ روابط صمیمی و عاطفی با دیگران میشود.
- بر توانایی فرد در برقراری ارتباطات اجتماعی و حضور در جمعها تاثیر منفی گذاشته و باعث انزوا و گوشهگیری میشود.
- ترس مزمن از ازدواج میتواند به اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب منجر شود و بر کیفیت زندگی فرد تاثیر بگذارد.
- گاموفوبیا ممکن است تصمیمگیریهای فرد در زمینههای مختلف زندگی را تحت تاثیر قرار دهد و مانع از رسیدن به اهداف و آرزوهای شخصی شود.
- در برخی موارد، گاموفوبیا میتواند بر توانایی فرد در کار و حرفه خود نیز تاثیر منفی بگذارد.
پیشگیری از گاموفوبیا
ارائه اطلاعات و آموزش به جوانان درمورد ازدواج، روابط و مسائل مرتبط با آن میتواند از شکلگیری ترس و نگرانیهای غیرمنطقی پیشگیری کند. آموزش و تمرین مهارتهایی مانند برقراری ارتباط، همدلی، حل تعارض و تصمیمگیری نیز میتواند به جوانان در برقراری روابط سالم و متعهدانه کمک کند.
برنامههای آموزشی و مشاورهای پیش از ازدواج، نگرانیها و ترسهای مربوط به ازدواج را کاهش میدهد و شناسایی و درمان مشکلات روانشناختی زیربنایی مانند اختلالات اضطرابی، افسردگی و سوتجربههای گذشته میتواند از بروز گاموفوبیا پیشگیری کند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
بیشتر افراد حین ورود به روابط متعهدانه دچار تردید میشوند. اما افراد مبتلا به گاموفوبیا، ترس از رابطه همراه با تعهد میتواند آنها را از زندگی ساقط کند. ترس از ازدواج یا گاموفوبیا اجازه نمیدهد که فرد در رابطه پیش برود یا با دیگران صمیمی شود. اگر یک بار قلبتان شکسته باشد، گاموفوبیا راهی است که از شما در مقابل تجربه دوباره این درد محافظت میکند. اینجاست که یک دکتر روانشناس خوب یا متخصص اعصاب و روان به دادتان میرسد تا شما را از شر این ترس برهاند تا بتوانید وارد رابطه همراه با تعهد شوید. شما میتوانید علاوه بر دریافت نوبت حضوری از خدمات غیرحضوری دکترتو برای مشاوره روانشناسی آنلاین یا ویزیت آنلاین روانپزشک استفاده کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!